Hướng dẫn vận hành máy phay CNC chi tiết nhất
Vận hành máy phay CNC là công việc đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên môn cao. Vì vậy, để có thể vận hành máy phay CNC hiệu quả, người mới bắt đầu cần nắm rõ các kỹ năng thực hành. Trong bài viết sau đây, Yamazen Việt Nam sẽ hướng dẫn chi tiết cách vận hành máy phay CNC để giúp doanh nghiệp nhanh chóng vận hành thành thạo cũng như hạn chế tối đa sai sót có thể xảy ra.
Contents
1. Cách vận hành máy phay CNC (theo chế độ gia công tự động)
Để có thể vận hành máy phay CNC, người vận hành cần thực hiện theo 5 bước cơ bản như sau:
1.1. Bước 1: Thiết kế mô hình CAD trên máy tính
Sử dụng phần mềm CAD (Computer-Aided Design) để tạo ra mô hình 2D hoặc 3D của sản phẩm hoàn thiện sau gia công.
1.2. Bước 2: Chuẩn bị vật liệu gia công
Cắt vật liệu thành khối hoặc tấm có kích thước phù hợp với máy phay CNC và yêu cầu thiết kế. Hãy đảm bảo vật liệu được gá đặt chắc chắn trên máy phay CNC.
Hữu ích: Đánh giá các loại vật liệu gia công cơ khí
1.3. Bước 3: Xác định các thông số gia công và lập trình gia công
- Lựa chọn dụng cụ cắt phù hợp theo sản phẩm, máy và vật liệu gia công.
- Xác định các thông số gia công như tốc độ cắt, tốc độ dịch chuyển, độ sâu cắt của mỗi dụng cụ theo hướng dẫn của nhà chế tạo dụng cụ.
- Xác định các thông số dụng cụ cắt trên máy như chiều dài, đường kính mỗi dụng cụ…
- Sử dụng phần mềm CAM (Computer-Aided Manufacturing) để tạo chương trình gia công. Chương trình này sẽ đọc và xác định các lệnh để tạo ra sản phẩm mong muốn. Người vận hành nên sử dụng các phần mềm có bản quyền với bộ post phù hợp cho mỗi máy – hệ điều hành riêng biệt. Các phần mềm crack, các bộ post không tương thích có khả năng xảy ra va chạm khi gia công hoặc máy sẽ báo lỗi khi không nội suy đúng các câu lệnh mà phần mềm xuất ra.
1.4. Bước 4: Tiến hành gia công
- Cài đặt các thông số dụng cụ cắt trên máy như chiều dài, đường kính mỗi dụng cụ…
- Cài đặt điểm gốc của phôi, nếu có các thiết bị lấy gốc tự động là tốt nhất.
- Kiểm tra chương trình, chạy không cắt (air cut) để đánh giá chương trình có bị va chạm hay báo lỗi không trước khi gia công chính thức. Đây là bước rất quan trọng nhưng nhiều người vận hành thường bỏ qua. Nếu không kiểm tra kỹ, khi gia công có thể xảy ra va chạm làm hỏng máy hoặc làm hỏng sản phẩm, gây tổn hao chi phí cho doanh nghiệp. Giá trị của máy và sản phẩm thường rất lớn dẫn đến các thiệt hại lớn.
- Bắt đầu quá trình gia công bằng cách thực hiện các lệnh cắt trên vật liệu theo chương trình đã lập trình trước đó.
1.5. Bước 5: Kiểm tra và đánh giá
Kiểm tra sản phẩm gia công để đảm bảo độ chính xác và chất lượng. Nếu phát hiện vấn đề, tiến hành khắc phục. Nếu không, nghiệm thu sản phẩm để chuyển sang công đoạn tiếp theo.
Tìm hiểu thêm: Cấu tạo và phân loại máy phay CNC
2. Một số lưu ý quan trọng khi vận hành máy phay CNC
Khi vận hành máy phay CNC, người vận hành cần lưu ý một số điểm quan trọng như sau:
2.1. Làm sạch bề mặt chi tiết
Hãy kiểm tra và làm sạch bề mặt chi tiết, bàn máy, dao cắt để đảm bảo không còn dầu thừa hay vật liệu còn sót lại. Chi tiết được gá đặt đúng yêu cầu độ thẳng, độ phẳng, các vị trí chốt, điểm chuẩn không có sai sót.
2.2. So dao, đo chiều dài dao (cách đo dao thủ công)
Offset dao là bước vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kích thước của sản phẩm sau gia công. Nếu offset dao không chuẩn có thể gây ra tình trạng va chạm, gãy dao… Đó là lý do người vận hành cần đặc biệt lưu ý trong quá trình offset dao.
Các bước offset dao khi vận hành máy phay CNC (cơ bản nhất với hệ điều hành Brother)
- Để đầu chạm trên băng máy, mặt đầu ê tô hoặc mặt đầu phôi.
- Chọn dao cần offset.
- Di chuyển trục Z nhấn vào mặt đầu của đầu chạm đến vị trí 0. Lúc này mặt đầu dao sẽ cách mặt đầu phôi là 50mm. Lưu ý: Trục chính không quay. Ghi nhớ tọa độ Z Machine.
- Mở bảng offset dao và chọn mục offset, di chuyển trỏ đến vị trí Geom (H).
- Chọn vị trí nhập giá trị offset cho chiều dài dao số 3 ở hàng số 3. Nhập giá trị Z Machine đã ghi nhớ ở trên vào vị trí, tiếp theo nhấn Input. Sau đó, máy sẽ xuất kết quả offset dao trên màn hình bảng điều khiển.
Sau khi offset dao, cần kiểm tra lại các thông số như sau:
- Di chuyển dao ra xa chi tiết gia công.
- Dùng chế độ MDI để kiểm tra tọa độ offset dao, bằng cách cho chạy lệnh G (G54 – G59).
- Di chuyển bàn và đánh giá bằng tọa độ X, Y, Z trên ô Absolute.
- Di chuyển trục X đến X0, Y0, Z0.
- Nếu X0, Y0, Z0 phù hợp với vị trí điểm chuẩn cần thiết lập thì các thao tác thiết lập điểm chuẩn gia công đã chính xác.
- Nếu không phù hợp thì người vận hành phải kiểm tra lại các bước làm sai. Thông thường, các lỗi sai ở bước tính giá trị X, Y và nhập giá trị vào ô nhớ.
(Nếu có các thiết bị đo dao BLUM/ METROL / NIKKEN/ MST… thì sẽ dễ dàng và chính xác hơn trong công việc này).
2.3. Xác định điểm gốc gia công
Để gia công phay CNC, phôi cần được đặt vào đồ gá trên bàn máy. Người thực hiện gá phôi cần có kỹ năng gá đặt để phôi không va chạm với dao khi di chuyển và tránh bị lệch khi gia công. Điều này đảm bảo phôi không bị trầy hay móp tại những điểm quan trọng.
Việc offset phôi sẽ được thực hiện như sau để xác định vị trí X0, Y0:
- Chọn đầu dò cạnh trên đài dao hoặc thay đầu dò cạnh vào trục chính.
- Cho trục chính quay và đánh lệnh đầu dò cạnh.
- Di chuyển trục X, Y để đầu dò cạnh chạm vào vị trí cần báo X0, Y0 cho đến khi đầu dò không còn đảo. Chú ý quan sát không còn khe hở giữa đầu dò và mặt cạnh của chi tiết.
- Mở bảng offset dao và chọn mục Work.
- Chọn vị trí nhập giá trị offset cho X, Y tại gốc G54 – G59. Nhập X+ (-) bán kính đầu chạm. Sau đó nhấn Measure.
- Kiểm tra lại quá trình set phôi: so sánh giá trị X, Y trong bảng offset và giá trị tọa độ X, Y Machine của máy. Giá trị X, Y trong bảng offset sẽ bằng với toạ độ X, Y Machine.
- Set phôi theo trục Y.
Di chuyển trục Z hướng lên trên (+), để khi di chuyển trục Y tránh va chạm với chi tiết. Chọn trục Y để di chuyển dao cắt về tọa độ gia công (G54).
Di chuyển trục Y sao cho khoảng cách giữa chi tiết nằm trên bàn máy và dao cắt gần chạm vào nhau, hãy giảm cấp tốc độ di chuyển xuống 0,01 mm. Đặt một mảnh giấy giữa dao cắt và chi tiết gia công.
Tiếp tục di chuyển chậm, tại một thời điểm giấy sẽ chạm với dao cắt thì dừng di chuyển trục Y, đây là giá trị vị trí trục được yêu cầu cho cài đặt bù.
Nhập giá trị trục Y vào bảng Offset trên màn hình điều khiển máy CNC.
- Thiết lập bù trừ phôi theo trục Y
Di chuyển thủ công trục Z xuống cho đến khi đầu của công cụ ở gần vị trí Z0. Lấy một mảnh giấy đặt đặt giữa dao cắt và chi tiết gia công và giữ nó. Giảm cấp tốc độ di chuyển xuống 0,01 mm cho đến khi mảnh giấy bị kẹt và không thể kéo được do dao cắt đã chạm với bề mặt chi tiết gia công. Chuyển đến trang bù trừ chiều dài dao vào bảng Offset và nhập giá trị Z.
Sau khi hoàn thành quy trình trên, khi chương trình chạy ở chế độ tự động, máy cắt sẽ bắt đầu tại điểm G00 X0 Y0 hoạt động.
(Nếu có các thiết bị đo dao BLUM/ METROL / NIKKEN/ MST… thì sẽ dễ dàng và chính xác hơn trong công việc này).
2.4. Bù trừ gia công
Trong quá trình gia công, dao có thể mòn. Khi đó, cần phải bù trừ phần mòn này cho dao. Tuy nhiên, việc bù dao này không cần thiết khi đã sử dụng các phần mềm CAM chuyên dụng.
2.5. Tải chương trình CNC
Tải chương trình CNC từ máy tính tới máy CNC dùng giao tiếp RS – 232, bộ nhớ USB, hoặc đĩa mềm. Chương trình CNC được viết ra từ các phần mềm CAD/ CAM.
2.6. Bảo dưỡng máy phay CNC định kỳ
Thực hiện bảo dưỡng máy phay CNC định kỳ để đảm bảo hoạt động liên tục và tránh sự cố không mong muốn. Việc bảo trì bao gồm vệ sinh máy, bôi trơn các bộ phận chuyển động, kiểm tra và điều chỉnh hệ thống.
Yamazen Việt Nam có đội ngũ kỹ sư cung cấp dịch vụ kiểm tra độ chính xác máy định kỳ, đánh giá tình trạng máy sau một thời gian sử dụng. Nếu doanh nghiệp có nhu cầu bảo dưỡng máy phay CNC, hãy liên hệ trực tiếp với Yamazen Việt Nam để được hỗ trợ.
Với những thông tin chi tiết trên, hy vọng doanh nghiệp có thể tự vận hành máy phay CNC một cách hiệu quả. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào, đừng ngại liên hệ với Yamazen Việt Nam để nhận được tư vấn chi tiết nhất.