Đồ gá là gì? Các loại đồ gá phổ biến nhất thị trường hiện nay
Trong ngành cơ khí, đồ gá đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và hiệu quả của quá trình sản xuất. Bài viết này sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về đồ gá, vai trò, cấu tạo và các loại đồ gá thông dụng nhất trên thị trường hiện nay.
Contents
1. Đồ gá là gì?
Đồ gá (còn gọi là đồ gá jig, jig, jig gá) là thiết bị dùng để định vị, cố định và hỗ trợ các chi tiết trong quá trình gia công, lắp ráp hoặc kiểm tra. Nhiệm vụ chính của đồ gá là đảm bảo chi tiết được giữ ổn định ở vị trí chính xác, từ đó đạt được chất lượng và hiệu suất gia công tốt nhất.
2. Cấu tạo đồ gá
Cấu tạo của đồ gá có thể thay đổi tùy thuộc vào loại đồ gá và mục đích sử dụng. Tuy nhiên, nhìn chung, đồ gá thường được cấu thành từ các bộ phận dưới đây.
2.1. Bộ phận định vị
Bộ phận định vị làm nhiệm vụ xác định chính xác vị trí của phôi so với dụng cụ cắt. Các loại định vị phổ biến bao gồm:
- Định vị điểm: dùng các điểm tiếp xúc để xác định vị trí.
- Định vị đường: dùng các đường tiếp xúc để xác định vị trí.
- Định vị mặt: dùng các mặt phẳng tiếp xúc để xác định vị trí.
2.2. Bộ phận kẹp chặt
Bộ phận kẹp chặt có chức năng giữ chặt phôi tại vị trí đã định vị. Các loại kẹp chặt thông dụng hiện nay gồm:
- Kẹp chặt cơ khí: sử dụng lực cơ học để kẹp chặt.
- Kẹp chặt thủy lực: sử dụng áp suất chất lỏng để kẹp chặt.
- Kẹp chặt khí nén: sử dụng áp suất khí nén để kẹp chặt.
2.3. Bộ phận dẫn hướng
Bộ phận dẫn hướng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo dụng cụ cắt di chuyển chính xác theo quỹ đạo đã định, từ đó tạo ra các sản phẩm có độ chính xác cao. Chúng thường sử dụng cho các máy chuyên dụng, máy cơ, máy đặc biệt.
Dưới đây là các dạng thường gặp nhất của bộ phận dẫn hướng:
- Lỗ dẫn hướng: là một lỗ tròn hoặc hình elip được khoan trên thân đồ gá. Dụng cụ cắt sẽ được đặt vào lỗ này để định vị và hướng dẫn.
- Rãnh dẫn hướng: là một rãnh hình chữ V hoặc hình chữ U được gia công trên thân đồ gá. Dụng cụ cắt sẽ di chuyển dọc theo rãnh này.
- Bạc dẫn hướng: là một chi tiết riêng biệt được lắp vào thân đồ gá. Bạc dẫn hướng có thể có nhiều hình dạng khác nhau, như hình trụ, hình cầu, hoặc hình phẳng.
- Bề mặt trượt: là một bề mặt phẳng hoặc cong được gia công trên thân đồ gá. Dụng cụ cắt sẽ trượt trên bề mặt này.
2.4. Các bộ phận khác
Ngoài các bộ phận trên, đồ gá jig còn có thể có thêm các bộ phận như thân đồ gá, đế đồ gá, cơ cấu truyền lực, cơ cấu phân độ…
3. Vai trò của đồ gá jig
Sử dụng jig gá mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp.
3.1. Định vị chính xác
Đồ gá giúp định vị chi tiết vào vị trí chính xác trong quá trình gia công hoặc lắp ráp. Điều này đảm bảo các thao tác gia công như khoan, tiện, phay… được thực hiện đúng góc độ, từ đó giảm sai số và đảm bảo tính đồng nhất trong chất lượng sản phẩm.
3.2. Hỗ trợ gia công
Nhờ khả năng kẹp chặt và định vị chính xác, đồ gá jig loại bỏ hoàn toàn các rung động và chuyển động không mong muốn, đảm bảo các sản phẩm gia công như khoan, phay, tiện đạt được độ chính xác tuyệt đối, đáp ứng mọi yêu cầu kỹ thuật khắt khe.
3.3. Hỗ trợ lắp ráp
Đồ gá hỗ trợ quá trình lắp ráp máy móc, thiết bị bằng cách giữ các chi tiết ở đúng vị trí, đảm bảo các bộ phận được kết nối chính xác theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Việc sử dụng jig gá trong lắp ráp góp phần vào độ chính xác và chất lượng của sản phẩm cuối.
3.4. Nâng cao hiệu suất
Jig gá có khả năng gia tăng năng suất bằng cách giảm thời gian định vị và kẹp chi tiết, qua đó tối ưu hóa quy trình làm việc và nâng cao hiệu quả sản xuất. Điều này đặc biệt hữu ích trong môi trường sản xuất hàng loạt, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và cải thiện năng suất.
3.5. Đảm bảo chất lượng sản phẩm
Nhờ khả năng định vị chính xác và kẹp chặt, đồ gá giúp duy trì đúng kích thước và thông số kỹ thuật của sản phẩm, từ đó giảm thiểu lỗi và biến dạng. Ngoài ra, việc sử dụng đồ gá jig trong kiểm tra chất lượng sẽ đảm bảo các chi tiết đạt tiêu chuẩn kỹ thuật yêu cầu, nâng cao độ tin cậy của sản phẩm cuối.
4. Các loại đồ gá thông dụng nhất hiện nay
Dưới đây là 3 loại đồ gá được ưa chuộng nhất trên thị trường.
4.1. Đồ gá gia công
Đồ gá gia công được thiết kế để giữ chặt và định vị chi tiết trong quá trình gia công như khoan, phay, tiện, hàn, mài… Chúng đảm bảo các thao tác gia công được thực hiện chính xác và đồng nhất nhằm giảm thiểu sai số trong sản phẩm cuối cùng.
Dưới đây là các loại đồ gá gia công cơ khí phổ biến:
- Đồ gá khoan: được dùng khi thực hiện các thao tác khoan, taro, doa… nhằm tạo lỗ trên phôi. Các loại đồ gá khoan phổ biến là đồ gá khoan trục, đồ gá khoan lỗ chính xác…
- Đồ gá phay – đa năng: được sử dụng trong quá trình phay nhằm tạo ra các mặt phẳng, rãnh hoặc các hình dạng phức tạp khác. Một số loại đồ gá phay thông dụng là đồ gá phay rãnh, đồ gá phay mặt phẳng…
- Đồ gá tiện: được ứng dụng trong các nguyên công tiện nhằm tạo ra các bề mặt tròn, trụ hoặc các hình dạng tròn khác. Một số loại đồ gá tiện có thể kể đến là đồ gá tiện trục, đồ gá tiện mặt bích…
- Đồ gá hàn: định vị và giữ chặt các chi tiết cần hàn để đảm bảo mối hàn chắc chắn và đẹp mắt. Các loại đồ gá hàn được ưa chuộng là đồ gá hàn khung, đồ gá hàn ống…
- Đồ gá mài: xác định chính xác vị trí và giữ chặt phôi trong quá trình mài nhằm tạo ra các bề mặt nhẵn, bóng và có độ chính xác cao. Các loại đồ gá mài phổ biến là đồ gá mài phẳng, đồ gá mài tròn…
4.2. Đồ gá kiểm tra
Đồ gá kiểm tra được sử dụng trong quá trình kiểm tra chất lượng và đo lường các chi tiết sau gia công hoặc lắp ráp. Chúng đảm bảo các chi tiết đạt tiêu chuẩn kỹ thuật và yêu cầu chất lượng đã đề ra. Đồ gá kiểm tra thường được trang bị các thiết bị đo lường chính xác như thước đo, đồng hồ so, cảm biến…
Các loại đồ gá kiểm tra thông dụng:
- Đồ gá kiểm tra bề mặt: được dùng để đánh giá các đặc tính bề mặt của chi tiết như độ nhám, độ bóng hoặc độ hoàn thiện của bề mặt.
- Đồ gá kiểm tra kích thước: được sử dụng để đo các kích thước chính xác của chi tiết gia công, bao gồm chiều dài, đường kính, độ dày…
- Đồ gá kiểm tra vị trí: được ứng dụng khi cần xác định chính xác vị trí của các lỗ khoan hoặc các điểm tham chiếu khác trên chi tiết. Ví dụ: đồ gá kiểm tra độ song song, đồ gá kiểm tra độ vuông góc, đồ gá kiểm tra vị trí lỗ khoan…
- Đồ gá kiểm tra độ cứng: được dùng để đo độ cứng của chi tiết, đảm bảo chúng đáp ứng các yêu cầu về độ bền và độ cứng theo tiêu chuẩn kỹ thuật.
4.3. Đồ gá lắp ráp
Đồ gá lắp ráp được sử dụng trong quá trình lắp ráp nhằm đảm bảo sự ăn khớp và chính xác giữa các chi tiết. Đồ gá lắp ráp giúp quá trình lắp ráp diễn ra nhanh chóng và đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Hai loại đồ gá lắp ráp được ưa chuộng là đồ gá vạn năng và đồ gá chuyên dùng.
- Đồ gá vạn năng: là loại đồ gá có thể sử dụng cho nhiều loại chi tiết khác nhau, linh hoạt trong việc thay đổi kích thước và hình dạng theo các chi tiết cần lắp ráp. Ví dụ: ê tô, mâm cặp, bàn xoay, đầu phân độ…
- Đồ gá chuyên dùng: là loại đồ gá được thiết kế riêng cho một loại sản phẩm hoặc một quy trình lắp ráp cụ thể. Ưu điểm của chúng là có độ chính xác cao, thời gian thiết lập và điều chỉnh đồ gá nhanh. Ví dụ: đồ gá lắp ráp bảng mạch điện tử, đồ gá lắp ráp động cơ…
Ngoài ra, theo nguyên tắc truyền lực kẹp, đồ gá còn được chia thành bốn loại: đồ gá điện từ; đồ gá chất dẻo; đồ gá khí nén, thủy lực và đồ gá cơ khí.
5. Ứng dụng của đồ gá
Đồ gá gia công được ứng dụng trong nhiều ngành nghề khác nhau, cụ thể:
- Ngành hàng không vũ trụ: gia công các bộ phận của máy bay như cánh máy bay, khung máy bay, lắp ráp các module điện tử…
- Ngành sản xuất ô tô: gia công các bộ phận của ô tô như trục khuỷu, piston, thân vỏ…
- Ngành sản xuất máy móc: gia công các chi tiết máy như bánh răng, trục, puli…
- Ngành chế tạo khuôn mẫu: gia công khuôn đúc nhựa, khuôn đúc kim loại…
- Ngành chế tạo dụng cụ: sản xuất các dụng cụ cắt, dụng cụ đo…
- Ngành điện tử: lắp ráp bảng mạch, lắp ráp vỏ điện thoại, sản xuất linh kiện điện tử như chip, màn hình…
- Ngành y tế: sản xuất thiết bị, dụng cụ, vật tư y tế.
6. Các tiêu chí đánh giá chất lượng của đồ gá
Dưới đây là một số tiêu chí chính để đánh giá chất lượng của đồ gá cơ khí:
- Độ chính xác: Đồ gá phải định vị được chi tiết một cách chính xác so với vị trí làm việc của dụng cụ cắt hoặc các chi tiết khác. Điều này giúp giảm thiểu sai số và đảm bảo sản phẩm cuối đạt được các tiêu chuẩn kỹ thuật đề ra.
- Độ cứng vững: Độ cứng vững của đồ gá jig đảm bảo chúng không bị biến dạng dưới tác dụng của các lực tác động trong quá trình gia công. Chúng giúp quá trình gia công diễn ra ổn định, tránh tình trạng rung lắc, gây ra sai số.
- Độ bền: Độ bền của đồ gá được quyết định bởi chất liệu và cấu trúc của chúng. Đồ gá có độ bền cao sẽ có khả năng chịu được ma sát và lực tác động lớn, giúp kéo dài tuổi thọ, giảm thiểu chi phí bảo trì và thay thế.
- Tính linh hoạt: Tính linh hoạt của gá jig cho phép chúng thích ứng với nhiều loại sản phẩm và quá trình gia công khác nhau. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất và tăng tính hiệu quả của đồ gá.
- Tính kinh tế: Tính kinh tế của đồ gá được đánh giá thông qua chi phí sản xuất và hiệu quả sử dụng. Một đồ gá tốt phải cần có chi phí sản xuất hợp lý và giúp doanh nghiệp gia tăng được năng suất làm việc.
- Tính an toàn: Tính an toàn của đồ gá chủ yếu phụ thuộc vào tính ổn định và chắc chắn của thiết kế và sự phù hợp với quy trình gia công. Đồ gá cần có các cơ cấu bảo vệ và dễ dàng sử dụng để đảm bảo an toàn cho người vận hành.
7. Yamazen Việt Nam – Đơn vị thiết kế đồ gá uy tín chất lượng nhất hiện nay
Yamazen Việt Nam tự hào là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực thiết kế đồ gá với uy tín và chất lượng vượt trội. Chúng tôi chuyên cung cấp các giải pháp thiết kế đồ gá jig tối ưu, từ thiết kế đến sản xuất nhằm đáp ứng đầy đủ yêu cầu kỹ thuật và quy trình gia công của doanh nghiệp.
Yamazen Việt Nam cam kết:
- Chất lượng và độ chính xác vượt trội: Tại Yamazen Việt Nam, đội ngũ kỹ sư của chúng tôi áp dụng công nghệ tiên tiến và quy trình làm việc chuyên nghiệp nhằm đảm bảo mỗi sản phẩm đều đạt tiêu chuẩn kỹ thuật và hiệu suất tốt nhất. Quy trình bao gồm: khảo sát yêu cầu của doanh nghiệp, thiết kế 3D, kiểm tra và tối ưu hóa thiết kế, sản xuất và lắp ráp, cuối cùng là kiểm tra chất lượng và nghiệm thu.
- Đảm bảo an toàn và độ bền cao: Các loại đồ gá của Yamazen Việt Nam đều được chú trọng vào tính an toàn và độ bền. Chúng tôi sử dụng các vật liệu chất lượng cao và thiết kế cơ cấu bảo vệ để đảm bảo sản phẩm hoạt động ổn định và an toàn với người vận hành trong quá trình gia công.
- Thiết kế tùy chỉnh theo nhu cầu: Yamazen Việt Nam hiểu rằng mỗi dự án có những yêu cầu đặc thù riêng. Vì vậy, chúng tôi cung cấp dịch vụ thiết kế đồ gá CNC tùy chỉnh, phù hợp với yêu cầu và đặc điểm cụ thể của từng doanh nghiệp. Điều này giúp tối ưu hóa hiệu quả gia công và giảm thiểu rủi ro trong quá trình sử dụng.
- Giá cả cạnh tranh nhất thị trường: Tại Yamazen Việt Nam, chúng tôi tập trung vào việc tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm chi phí mà không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp chắc chắn sẽ nhận được giải pháp hiệu quả với mức giá cạnh tranh, đồng thời được hưởng dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp.
- Dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp: Yamazen Việt Nam cam kết mang đến dịch vụ hỗ trợ khách hàng tận tâm và chuyên nghiệp. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và đáp ứng các nhu cầu của doanh nghiệp, từ tư vấn thiết kế cho đến hỗ trợ kỹ thuật sau khi sử dụng sản phẩm.
Với những cam kết và lợi thế trên, Yamazen Việt Nam tự tin sẽ là lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp đang tìm kiếm dịch vụ thiết kế đồ gá CNC chất lượng và uy tín.
Ngay hôm nay, hãy liên hệ với Yamazen Việt Nam để được tư vấn thiết kế đồ gá jig chất lượng với mức giá hợp lý nhất!